Wordpress İçin En Gerekli Eklentiler

Şimdi gelelim Wordpress tabanlı sitemizi zenginleştirmek, güvenliğini sağlamak ve ziyaretçilerimizi daha uzun sitede kullanmak için kurmamız gereken eklentilere. Bir eklentiyi kurmadan önce kendinize sormanız gereken temel bir soru var: Bu eklenti sitem için gerçekten gerekli mi yoksa yalnızca hoşuma gittiği için mi kurmak istiyorum? Bu sorunun yanıtı gerçekten önemli. Zira işinize yaramadığı halde kurduğunuz bir Wordpress eklentisi sitenizi yavaşlatmaktan, hantallaştırmak başka bir işe yaramayacaktır. Yavaş bir internet sitesi en ziyaretçi için sıkıcıdır, hem de sistem kaynaklarının kullanımını artırdığı için size fazladan sunucu masrafı olarak dönebilir. O yüzden her Wordpress eklentisi için bir daha düşünün… Ben sitemde kullandığım ve deneyimlerime göre Wordpress için gerekli eklentiler sınıfına dahil ettiklerimi yazımım konusu yapacağım.

Kurulması Gereken Wordpress Eklentileri

Google XML Sitemap: Sitelerin ziyaretçilerinin büyük çoğunluğu arama motorlarından gelmektedir. O yüzden Google ve Yandex gibi arama motorlarıyla arayı sıcak tutmak kadar iyisi yoktur. Arama motorları örümcek adı verilen programlar vasıtası ile sitenizi gezer, içeriğine bakar ve dizine ekler. Bu noktada bu örümceklere neyin nerede olduğunu, bilgiye nerede ulaşacağını göstermek gerekir.

Google XML Sitemap eklentisi bu noktada devreye girerek arama motorları için sitenizin bir haritasını çıkarır. Sitenizin bütün içeriğinin yerlerini tek bir sayfada toplayarak arama motorları için büyük bir kolaylık sağlar. Elinde artık bir harita olan arama motoru böylece sitenizin sayfaları arasında oradan oraya koşuşturmakla vakit kaybetmez, neyin nerede olduğunu bildiğinden sitenizi çok daha kısa zamanda gezer. Kısa zamanda gezdiği için de yeni girdiğiniz bir içerik atık çok daha kısa sürede arama motorunun dizinine eklenir ve arama sonuçlarında görüntülenmeye başlar.

Google XML Sitemap siz her yazı eklediğinizde Google ve Yandex gibi arama motorlarına haber gönderir. “Yeni bir içerik girdim, siteme örümceklerini yollayıp arama sonuçlarında görüntüle” der. Bu ya da benzer eklenti yoksa başka birisi siz yazınızı yazdığınızda onu kopyalayıp kendi sitesine koyabilir ve o yazı sizden önce indekslenirse arama motorunun gözünde o yazının sahibi olarak sizden yazıyı çalan site görünür. Siz ise yeni yazıdan Google ve Yandex gibi arama motorlarını geç haberdar ettiğinizden kopya içerik kullanan site durumuna düşebilirsiniz. Kopya içerik kullanan siteler ise arama motorlarının gözünde değersizdir ve arama sonuçlarında en arkada çıkar.

All-In One SEO Pack: Google XML Sitemap ile arama motorlarına yeni içerik girdiğinizi haber verdiniz, ellerine haritayı tutuşturup hızlıca sitenizde gezmelerini sağladınız. Sıra geldi bunlara içeriğinizin konusunun ne olduğunu anlatmaya. Öyle ya, yazdığınız yazının konusu hakkında bilgi sahibi olacaklar ki, arama sonuçlarında ona göre sayfanızı çıkartsınlar. Örneğin yazınızın konusu Normandiya Çıkarması ile ilgiliyse, gerekli alana “Normandiya Çıkarması” etiketi girerek yazınızın o konuyla ilgili olduğunu vurguluyorsunuz. Böylece bir kullanıcı Google’da “Normandiya Çıkarması”nı arattırdığında Google sizin yazınızın Normandiya Çıkarması ile ilgili olduğunu biliyor ve ziyaretçiyi o yazınıza yönlendiriyor.

Kısacası All-In One SEO Pack eklentisi ile yazınızda neye değindiğinizi, önemli olan noktaları, anahtar kelimelerinizi arama motorlarının öğrenmesini sağlıyorsunuz. Her yazınızda doldurmanız gereken yalnızca üç bölüm var: “Title, description, keywords”. Title yazınızın başlığı, decription yazınız hakkında çok kısa bir açıklama, keywords ise anahtar kelimeleriniz.

Ayrıca ayarlar bölümünde sitenizin genel olarak anahtar kelimelerini, hangi konularda yazılar yazdığınızı arama motorlarının öğrenmelerini sağlıyorsunuz. Örneğin Serenti bir tarih ve siyaset sitesi olduğundan genel anahtar kelimeleri “tarih, siyaset, Türk tarihi, dünya tarihi” gibi sözcüklerden oluşuyor.

Contact Form 7: Yazımızın ilk bölümünde ziyaretçilerle iletişime geçmenin önemini vurgulamıştık. Contact Form 7 eklentisi bu görevi yerine getirerek ziyaretçilerin sizin belirlediğiniz e-posta adresine kolaylıkla mesaj gönderme olanağı sağlıyor. İsterseniz herhangi bir sayfaya, isterseniz herhangi bir yazıya iletişim seçeneği eklemek böylece çok daha kolaylaşıyor. E-posta adresiniz görünmediğinden hem spam için e-posta adresi toplayan botlardan korunuyorsunuz hem de isterseniz e-posta adresinizin ziyaretçilerden gizli kalmasını da sağlayabiliyorsunuz.

W3 Total Cache: Matt Mullenweg ilk Wordpress sürümünü piyasaya sunduğunda herhalde bu kadar popüler olacağını tahmin etmemişti. Başlangıçta kişisel bloglar için tasarlanan Wordpress zamanla; CNN, New York Times, Reuters gibi günde yüzbinlerce kullanıcının ziyaret ettiği internet sitelerinin de temelini oluşturmaya başladı.

Başlangıçta fazla trafiği olmayan kişisel bloglar için tasarlandığından, fazla ziyaretçiye sahip siteler de Worpress altyapısına geçince Wordpress’in bir zaafı giderek önem kazanmaya başladı: Sistem kaynaklarına olan açlığı ya da herkesin yakındığı anlamıyla CPU aşımı.

Wordpress PHP temelinde dinamik bir içerik yönetim sistemi. Yani bir ziyaretçi sitenizde bir yazıyı okumak istediğinde, yazı veritabanından çağrılıyor. Varsa yazının resimleri, yazıya yapılan yorumlar, kullandığınız her eklentinin gerektirdiği bilgiler teker teker veritabanından çağrılıyor. Doğal olarak ziyaretçi sayısı arttığında veritabanından yapılan bu sorgulama giderek artıyor ve işlemci aynı oranda daha fazla zorlanmaya başlıyor. Yeri geldiğinde hosting firmanızın size ayırdığı CPU kaynakları artık yetmemeye başladığında ya daha üst ve pahalı bir pakete geçmek zorunda kalıyorsunuz ya da CPU aşımı nedeniyle siteniz kapatılabiliyor.

W3 Total Cache işte bu yüzden fazla trafiği olan siteler için en gerekli Wordpress eklentileri arasına giriyor. Yerine getirdiği temel işlev, ulaşılması gereken verileri tamponlayarak (cache) veritabanı kullanımının azaltılması, Javascript dosyalarını birleştirerek her birinin ayrı çağrılarak sorgu sayısının artmasını engellemek. Bu işlem sorgu sayısını ve doğal olarak kaynak tüketimini azalttığı gibi sitenizin daha da hızlanmasını sağlıyor. Yine kendi sitemden örnek vermek gerekirse W3 Total Cache kurulumu öncesi anasayfayı görüntülemek için 64 sorgulama yapmak gerekirken, kurulum sonrası sorgu sayısı 39’a düştü. Kısacası W3 Total Cache, ziyaretçi sayınız artıp kullandığınız hosting paketi yetmemeye başladığında, sizi daha üst bir pakete geçme masrafından kurtarıyor. Ayrıca CPU sorunu yaşamasanız dahi, W3 Total Cache eklentisi sitenizde sorgu sayılarını düşürüp sitenizi hızlandırdığı için hem daha iyi bir kullanıcısı deneyimi sağlar hem de SEO açısından önemli etkenlerden biri olan site hızı konusundan yardımcı olur.

Si Captcha: Siteniz popülerleşip, gün geçtikçe kalitesini artırdığında, fark edeceğiniz şeylerden biri de konuyla hiçbir ilgisi olmayan ya da başka dillerde yorumların da gelmeye başlaması olacaktır. Kimisi Rolex satışı ile bir yorum yapar kimisi saç dökülmesine karşı bir ilacım… Bunlar otomatik olarak başka bir bilgisayar tarafından yapılan spam yorumlardır ve temel nedeni Wordpress’in yorum yapılan kısımında bulunan “Web Siteniz” bölümünün backlink kaynağı olarak kullanılmak istenmesidir. Programlar aracılığı ile gereken alanlar insan müdahalesi olmadan otomatik olarak doldurulur ve bu programı kullanan site sahibi yazının içeriğine bile bakmadan binlerce siteye aynı yorumu ya da ilgisiz bir yorum göndererek kendi sitesine bağlantı kazanmış olur.

Spam yorumların sayısı az olduğunda teker teker elle silmek kolaydır ama ya günde yüzlercesi gelmeye başlarsa? Hepsini silmek için saatler harcamak yerine en iyisi daha ilk baştan spam yorumun gelmesini engellemektir. Bu amaçla kullanılan Wordpress eklentileri içinde en bilinenleri Akismet, Google Captcha ya da benim kullanmakta olduğum Si Captcha benzerleridir. Akismet, yapılan yorumun içeriğine bakarak ve daha önceki spam yorumlarla karşılaştırarak bir yorumun spam olup olmadığını anlamaya çalışır. Si Captcha ve Google Captcha benzerleri ise yorum kısmına bir görüntü dosyası ekleyerek gerekli alana resimde görünen sayının ya da yazının yazılmasını isterler. Bunlar görüntü tarama programlarının okumasının zor olduğu ama bir insanın okuyabileceği şekilde deformasyona uğratılır. Google Captcha ya da Si Captcha kullanımı arasında tercih yapma size ait. Google Captcha bzen bir insanın bile zor okuyabileceği görüntü dosyaları ürettiğinden tercihim Si Captcha oldu. Bazen insanların bile zorlandığı bu görüntüleri otomatik programların aşabilmesi oldukça zordur. Akismet kullanmama nedenim ise bazen spam yorum ile gerçek yorumu ayırmada başarısız kalmasıdır.

Nrelate Related Content: Bir ziyaretçinin sitede daha uzun kalmasını sağlamanın en güzel yolu, ona hoşuna gidecek daha fazla içerik sunmaktır. Örneğin Normandiya Çıkarması ile ilgili bir yazıyı okumak için sitenize gelen bir kullanıcı belki 2. Dünya Savaşı ile ilgili daha çok bilgi edinmek için sitenize gelmiş olabilir. Böyle bir kullanıcı yazınızın hemen altında Hitler ile ilgili başka bir yazının daha olduğunu görürse onu da okumak isteyebilir ve sitenizde daha uzun zaman geçirir. Ziyaretçinin daha uzun süre sitede kalması ve daha fazla sayfa okumasının değeri ise arama motorlarının gözünde oldukça değerlidir. Arama motoru “Gönderdiğim bu ziyaretçi bu sitede oldukça uzun kaldı. Demek ki bu site kaliteli bir içeriğe sahip ve ziyaretçi aradığı şeyleri burada bulabiliyor. Öyleyse ben bu sitenin sıralamadaki yerini yükselteyim ve arama sorgularında daha üst sıralarda gözükmesini sağlayayım” diye düşünür. İşte size bir eklenti ile bedavadan SEO çalışması…
Bu tür eklentilerin genel adı benzer yazılar eklentisidir ve sitemde tercih ettiğim eklenti Nrelate Related Content. Bu tür eklentiler yazılarınızdaki etiketleri ve sözcükleri tarayarak mümkün olduğu kadar birbiri ile ilgili yazıları bulmaya çalışır ve kullanıcıya bu yazıları sunar. Ziyaretçinin sitede daha çok zaman geçirmesini sağlayarak arama motorlarında bir adım daha yükselmek için gerekli olan Wordpress eklentilerinden birisi.

WP Optimize: Wordpress’te yazdığınız her yazı ya da ziyaretçilerden gelen her şey veritabanınızda saklanır. Fakat Wordpress güvenlik önlemi olarak siz yazı yazarken yazının bir yedeğini aldığı gibi her düzenlemenizde yazının önceki bir sürümü de veritabanında kalmaya devam eder. Siz yazıya son halini verip yayınlasanız bile önceki sürümler aslında hala veritabanında durmaktadır. Yani yüzlerce yazısı olan bir sitenin veritabanında temizlik yapılmamışsa aslında binlerce yazı bulunmaktadır. Bu ise veritabanının giderek şişmesi yüzünden sitenizin yavaşlaması, isteklere daha geç yanıt vermesi demektir. WP Optimize eklentisi ile tek bir işlemde bu gereksiz yükten kurtularak sitenizi rahatlatabilirsiniz.

Bullet Proof Security: Her yazılımda olabileceği gibi Worpress’te de güvenlik açıkları bulunur ve siz bu açıkları kapatmadığınız takdirde sitenize kolay av gözüyle bakan bilgisayar korsanlarının öncelikli hedefi haline gelebilirsiniz. O yüzden daha en baştan işi sağlam tutmak ve güvenlik önlemleri almak zorunluluktur. Elbette profesyonel hackerlara karşı, alacağınız tüm güvenlik önlemleri yetersiz kalacaktır. Ama Lamer tabir edilen ve basit açıkları kullanarak baş ağrıtanlara karşı sitenizi çok daha korumalı duruma getirebilirsiniz.

Wordpress açıklarına karşı güvenlik önlemi almak zorunludur ama bazı dosyalarla uğraşmak, sıradan bir kullanıcının bilgi düzeyini aşan bir birikim gerektirebilir. Örneğin htaccess dosyasını doğru ayarlamak çoğu kullanıcının yapabileceği bir iş değildir. Sıkıntılı saatlere ve yanlış ayarlara neden olabilir. Bu yüzden bazen en zahmetsiz olanı bu işi profesyonel bir eklentiye bırakmaktır.

Sitemizin güvenliğini oldukça arttıran Bullet Proof Security eklentisi bu yüzden mutlaka kurulması gereken Wordpress eklentileri arasında kendine en üst sıralarda yer bulur. Daha çok özellik sunan ücretli bir sürümü olsa da, standart sürüm birçok derdinize deva olacaktır. Bullet Proof Security eklentisi htascess dosyasının düzenlenmesinden Wordpress hata mesajlarının iptal edilmesine, kritik dosyaların korunmasından XSS, RFI, CRLF, CSRF, Base64, Code Injection ve SQL Injection ataklarına kadar aklınıza gelebilecek her konuda ücretsiz ve zahmetsiz bir koruma sunuyor.

Benim Wordpress tabanlı sitelerimde temel olarak kullandığım eklentiler bunlar. Elbette her sitenin kendi gereksinimine göre bunlara başka eklentiler eklenebilir. Örneğin ben her yazıdan sonra düzenli olarak veritabanı yedeği aldığımdan otomatik yedekleme eklentisi kurmadım. Ya da bant genişliği sorunum olmadığından Smush It benzeri resim optimizasyonu yapan eklentileri kurmadım. Başta da dediğim gibi bir eklentiyi kurmadan önce mutlaka sormanız gereken soru, o eklentiye gerçekten gerek duyup duymadığınız. Zira fazladan eklenen her eklenti sitenizi hantallaştırmaktan başka bir işe yaramayacaktır.

Ek: Son zamanlarda denediğim ve spam yorumları engellemekte inanılmaz ölçüde başarılı bulduğum bir Wodpress eklentisinin adını anmazsam büyük haksızlık olacak. Adı GrowMap Anti-Spambot. Diğerlerinden farklı olarak ne soru sorup yanıtını istiyor, ne de eğri büğrü resimlerdeki harflerin ne olduğunu yazmanızı istiyor. Yorum yapandan yalnızca yorum alanının altındaki kutucuğa işaret koymasını istiyor. Spam botlar, javascript tabanlı bu anti spam eklentisini şu ana kadar bir kez olsun aşabilmiş değiller.